سرزمین ایران، اقلیمی خشک و نیمه خشک دارد و شرایط آن موجب شده تا ایرانیان از دیرباز با دانش بومی خود به طراحی روش‌هایی کارآمد و مطابق با اقلیم هر منطقه به آبیاری و کشت وزرع روی آورند؛ حفر قنات یکی از مهمترین راه‌های دست‌یابی به آب در مناطق کویری ایران و مقابله با جبر اقلیم به‌شمار می‌آید. بر پایه اسناد و سنگ‌نگاره‌ها، محققان، حفر اولین کاریز در ایران را به سال‌های قبل از روی کار آمدن سلسله هخامنشیان در ناحیه‌ای پیرامون مَرند، نزدیک به 60 کیلومتری شمال غربی تبریز نسبت داده‌اند و پس از آن حفر کاریز، اندک اندک به سایر نقاط ایران و جهان تسری یافت.
در واقع کمبود آب در ایران سبب شده تا این عنصر حیات بخش همواره از قداست و اهمیت بسیاری برخوردار باشد و جشن ها و آیین‌هایی ویژه‌ای برای حفظ و افزایش آن در سرتاسر ایران برگزار گردد. از جمله این جشن‌ها جشن آبانگان است. این جشن در روز دهم آبان ماه هر سال برگزار می‌گردید. ایرانیان باستان معتقد بودند که این روز متعلق به آب است، بنابراین باید برای بزرگداشت آن، جشن باشکوهی برگزار گردد؛ زیرا حیات و رشد و نمو هر موجودی را وابسته به آب می‌دانستند. در این روز مردم با لباس‌های سپید و نو به حاشیه رودها، دریاچه‌ها و چشمه‌سارها می‌رفتند و خداوند را برای ارزانی کردن این نعمت بزرگ و حیات بخش ستایش می‌کردند و قربانی می‌دادند.
«آیین نورزوز بل» نیز از دیگر آیین‌هایی بود که برای داشتن سالی پر بارش‌ و داشتن محصولی بسیار در میان مردم گیلان و مازندران برگزار می‌شد. در واقع قالب جشن‌های ایرانیان پیوند ناگسستنی با آب داشت. ایرانیان به مناسبت‌های مختلف جشن برپا می‌نمودند و حفظ و اهمیت این عنصر زندگی‌بخش را به فرزندان خود یادداوری می کردند. یکی از این مناسبت‌ها، برگزاری جشن گندم بود. این جشن از دیرباز در ایران به ویژه مردمان مناطق مرکزی ایران برگزار می‌گردید. مردمان این مناطق با آغاز برداشت گندم به شکرانه وفور نعمت و آرزوی بارش باران، ازدیاد آب نهرها و رودها، جشن گندم را برپا می‌کردند و پذیرایی و نذورات بسیاری در این روز انجام می‌دادند.
در واقع اهمیت و جایگاه آب نزد ایرانیان باعث شد تا افسانه‌ها با واقعیات در هم تنیده شوند و باورهای مردم تحت تأثیر این افسانه‌ها واقع گردد. به طور مثال در برخی از نقاط کویری ایران برای افزایش آب قنات‌ها هر ساله قربانی می‌دادند و مراسم‌های ویژه‌ای برگزار می‌کردند، «جشن عروسی قنات» از جمله این آیین‌ها است. مردم شهرکرد (سامان) اعتقاد به نر و ماده بودن آب‌ها داشتند. محمد فاضلی در کتاب” امثال و اصطلاحات چهارمحال” در رابطه با این موضوع چنین می‌نویسد: به باورکشاورزان آب برخی از رودها و قنات‌ها نر بوده است، بنابراین کشاورزان اعتقاد داشته اند، دوشیزه‌ای جوان هر ساله چندین مرتبه باید در آب نهری که از قنات مورد نظر سرچشمه می‌گیرد شنا کند تا از کم شدن یا خشکیدن آن جلوگیری شود. در واقع این دوشیزه مادام العمر به عقد آب در می‌آید و حق ازدواج با دیگری را نداشت، بنابراین اهالی آن منطقه باید هزینه‌های وی را تأمین می‌نمودند. این مراسم و جشن عروسی در روزهای نخستین بهار و یا اواخر اسفند ماه برگزار می‌گردید. آبادی‌های گلپایگان، دلیجان، چهارمحال ملایر، توسیرکان، اراک، خمین،تفرش، دامغان، شاهرود، یزد و اردکان از جاهایی هستند که هنوز به برپایی این جشن پایبند هستند(فاضلی، 1372: 14-24).
افسانه هایی همچون برگزاری مراسم عروسی قنات و ... باورهای شیرینی بود که از دیرباز مردم در مقابله با کمبود آب به آن توسل می یافتند، اما شنیدن این افسانه ها امروزه فقط کمی مذاق ما را خوش می کند. در واقع برای رویارویی با چالش‌ها و مشکلات ناشی از کمبود آب اکنون یک همتی عظیم و جمعی خردمندانه می‌طلبد. روزگاری انسان‌هایی خوشبین خود را قربانی و وقف آب می نمودند، اما اکنون ما انسان ها با خودخواهی و بدون تدبیر و توجه به کمبود آب، حیات و آینده فرزندان خود را به خطر می‌اندازیم. حل بحران کم‌آبی، راهکارها، برنامه ها و سیاست هایی را نیاز دارد که به شکل علمی تدوین گردد و در اختیار دستگاه های اجرایی قرار گیرد . به نظر می آید وجود یک کمیته تخصصی از ملزومات این سیاست می‌باشد. شاید وقت آن رسیده باشد که دستگاه‌های متولی برای مقابله با این بحران از وجود متخصصان تاریخ نیز در کنار سایر متخصصان استفاده نمایند تا هر چه زودتر این واقعیت تلخ به افسانه بپیوندد.