سمیه سادات سجادی

دکتری: دانشجوی دکتری تاریخ محلی دانشگاه اصفهان
کارشناسی ارشد: دانشگاه بیرجند، ۱۳۹۰

ادارۀ بلدیه اصفهان

ادارۀ بلدیه اصفهان پس از برقراری مشروطیت و شکل‌گیری مجلس، در راستای نظم و برقراری قانون و کوتاه کردن دست کارگزاران حکومتی و دیوانسالاری از ادارۀ امور نیاز به نوسازی نظام مدیریتی و اداری کشور مدنظر قرار گرفت. لذا سازمان‌ها و نهادهای نوبنیاد برای در اختیار گرفتن نظام بورکراسی و اداره امور کشور ایران تأسیس گردید.
پیوست‌ها
پس از برقراری مشروطیت و شکل‌گیری مجلس، در راستای نظم و برقراری قانون و کوتاه کردن دست کارگزاران حکومتی و دیوانسالاری از ادارۀ امور نیاز به نوسازی نظام مدیریتی و اداری کشور مدنظر قرار گرفت. لذا سازمان‌ها و نهادهای نوبنیاد برای در اختیار گرفتن نظام بورکراسی و اداره امور کشور ایران تأسیس گردید. اگرچه بسیاری از این نهادها و سازمان ها با موانع و مشکلات بسیاری مواجه بودند و حتی عاملی در ایجاد درگیری و اختلاف میان مردم و سرخوردگی آنان از نظام مشروطیت شد، به مرور ایام سازمان‌ها توانستند قدرت را در اختیار بگیرند و به رتق و فتق امور بپردازند.
ادارۀ بلدیه از نهادهای تازه تأسیس در دوران مشروطیت ایرانی است. بلدیه جهت سازماندهی امور شهری و کاهش درگیری‌های مجلس در ارزاق شهری به ویژه نان و گوشت ایجاد شد. در تاریخ 1325ه.ق/ 1907 م. پس از تصویب قانون 108 ماده‌ای برپای بلدیه به ولایات ابلاغ گردید. سه ماه پس از تصویب قانون بلدیه و انتخاب هئیت ناظر و برپایی انتخابات در محلات شهر مقدمات تشکیل انجمن بلدیه در اصفهان فراهم گردید. از 19 محلۀ شهر اصفهان،19 نماینده، از هر محله یک نفر انتخاب گردید. اولین رئیس اداره بلدیه اصفهان حاجی کلانتر و پس از آن وثیق الملک بود.
اداره بلدیه اصفهان در ابتدا سه کار و برنامه را در رأس امور خویش قرار داد که عبارتند از: شماره‌گذاری خانه‌ها، آماری از نفوس و جمعیت شهر و دیگی تعیین سنگ موازین واحد و مهر شده جهت انجام معاملات. اداره بلدیه در اصفهان با مشکلات متعددی روبرو بود که مهم‌تر از همه می‌توان به این موارد اشاره کرد: عدم بودجه جهت امور عمرانی و نظارتی، کارشکنی‌های برخی از اعضای انجمن ولایتی در انجام فعالیت‌های بلدیه به ویژه در تأمین بودجۀ بلدیه. با این حال اعضای انجمن بلدیه به عنوان نهادی تازه تأسیس کم کم در شهر اصفهان جای پای برای خود بازکرد و توانستند صاحب‌منصبان و قدرتان در اصفهان را برای تأمین درآمد به نشست اقناع نمایند. در بحث‌هاو مذاکرات صورت گرفته مخارج بلدیه اصفهان از درآمد تنباکو، پوست و تریاک صادره به خارج، مستغلات میدان، قپانداری و ... تأمین گردید. اما در مقابل وظایفی که برای ادارۀ بلدیه تعریف شده بود، هزینه‌ها با مخارج همسوی نداشت و از طرفی در روزنامه‌ها و نامه نگاری‌ها به تهران موانع متعددی ایجاد می‌شد. به طوری که در 1329ق. فقدان درآمد سبب استعفای آمیرزا مهدی خان رئیس بلدیه اصفهان شد. با تمامی این احوال و مشکلاتی که این ادارۀ نوبنیاد با آن دست به گریبان بود در اصفهان اقدامات زیادی در آبادانی و پاکی شهر انجام شد: نصب چراغ در خیابان‌ها، که از میدان چسبیده به میدان نقش جهان و در محل فعلی بانک ملی در خیابان سپه آغاز و به انتهای چهارباغ عباسی و از سوی دیگر به خیابان چهارسوق می‌رسید. شماره‌گذاری خانه‌ها با کاشی‌ و آب پاشی روزانۀ خیابان‌ها.
برگرفته از کتاب تاریخ مشروطیت اصفهان، عبدالمهدی رجایی( 181- 187)
+ دوشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۵:۵۱
نظر شما
نام:
ایمیل : * نمایش داده نمی‌شود
نظر شما: