قهستان یا قوهستان مـعرب‌ کوهستان است که به منطقه‌ کوهستانی جنوب خراسان‌ اطلاق‌ می‌شود.یاقوت حموی‌ در‌ مـعجم البلدان تحت کلمهء قـوهستان‌ سـرزمین‌هایی میان هرات،نهاوند، همدان و بروجرد را جزو این منطقه‌ می‌داند.او از قول بشاری،مرکز آنرا قائن و شهرهای آنرا تون، جنابذ(گناباد)و طبس عنات‌ (طبس‌ مسینا)و طبس تمر (طبس)و طریثیث(؟)ذکر می‌کند.در تعریف قـوهستان از قول الرهنی می‌گوید ابتدای قوهستان جوسف(خوسف)و انتهای‌ آن گناباد و اطراف آن می‌باشد.
قهستان امروزی نیز می‌تواند در همین تعریف‌ رهنی‌ تعیین‌ گردد.آغاز آن کوههای جنوب گناباد و انتهای آن کوه‌های جنوب‌ نهبندان که از شرق تـا مـرز افغانستان نیز ادامه می‌یابد.شهرهای‌ مهم آن بیرجند،قاین،سربیشه،نهبدان،خوسف،فردوس‌ و طبس‌‌ می‌باشد.اگرچه این برداشت نه به جغرافیا،نه به سیاست و نه به‌ تاریخ،به هیچ‌کدام مربوط نـخواهد بـود و تنها برداشتی شخصی‌ تلقی می‌گردد.بیرجند به عنوان بزرگترین شهر جنوب‌ خراسان‌‌ دارای هویتی فرهنگی بوده که آقای محمد ایوب کاظمی در کتاب‌ ارزشمند سیمای بیرجند تلاش در به تصویر کشیدن آن دارد. بـزرگانی چـون حکیم نزاری،مولانا محمد شمس الدین‌ زاهد‌،مولا‌ محمد بن حسام،علی اصغر‌ خوسفی‌،سید‌ غلامرضا بیرجندی،حسین‌ شاکری،علی اشرف صبوحی،ملا اسماعیل منزوی،مجتهد آیتی، علامه سـید مـحمد فـرزان،استاد سید غلامرضا سعیدی،اسـتاد‌ مـحمد‌ ابـراهیم‌ آیتی،سید محمد شهرستانی و دهها نام دیگر در‌ زمرهء‌ شخصیت‌هایی هستند که آقای کاظمی به آنان اشاره کرده،و آقایان محمد باقر مـجتهد آیـتی در رجـال قائن و محمد حسین‌‌ آیتی‌ در‌ کتاب بهارستان درباره آنـها اطـلاعات بیشتری در اختیار خوانندگان خویش‌ می‌گذارند.
برای مطالعه این مقاله فایل پیوست را دانلود نمایید