موقعیت این شهر، از قدیم الایام مورد توجه اقوام ماقبل تاریخی بوده است. زیرا در جنوب این شهرستان رودخانه معروف «آردو» یا «آردی» که از دامنه های کوه گیسکان سرچشمه می رگرفته و امروزه خشک و به صورت مسیل درآمده است؛ در جوانب خود تپه های باستانی  متعددی را در بر گرفته، که همگی از بقایای مسکونی، پیش از تاریخ تا دوره تاریخی است که تا کنون از دید کنجکاوانه اکثر متخصصین و باستان شناسان به علت وجود حایل نخلستان پنهان مانده است؛ از آن جمله تپه مرتفع عیلامی «تُل مُر» و تپه معروف «تُل پهن» که هر دو در جبهه شرقی محل کشف کاخ کوروش و به فاصله 500 متری آن قرار دارند. با نشانه های بدست آمده در قلعه ریشهر اطراف برازجان، خصوصاً جنوب شرقی نخلستان ها حضور تمدن و تاثیرات فرهنگ عیلامی در آن مقطع تاریخی ملموس و اشیاء دست آمده در «تل مر» موید هویت تاریخی منطقه می باشد. بعدها که ولایاتی از فارس به عنوان پایتخت هخامنشیانبرگزیده شد به خاطر نزدیکی برزاجان به مرکز حکومت و داشتن شرایط استراتژیکی خاص  از مناطق با اهمیت آن روزگار گردید و بی شک پیدایش کاخ مجلل و زیبای هخامنشیان در برازجان به جای مانده چند بنای تاریخی دیگر در حوالی شهر به اوضاع طبیعی و موقعیت حساس آن ارتباط مسلم دشته است
برای مطالعه این مطلب فایل پیوست را دانلود نمایید